Ρ α Τ σ Ι σ Μ ο Σ

Picture
  • Ποιες μορφές ρατσισμού υπάρχουν;

Η «έμφυτη» ανάγκη του ανθρώπου να υπερέχει, να νιώθει ανώτερος από τους άλλους οδηγεί αυτόματα στον ρατσισμό. Ο ρατσισμός δεν είναι ένα καινούριο φαινόμενο. Υπήρχε από πολύ παλιά, υπάρχει σήμερα και θα συνεχίζει να υπάρχει και στο μέλλον...

Βασίζεται κυρίως στα φυλετικά, κοινωνικά και θρησκευτικά χαρακτηριστικά του ατόμου. Παλαιότερα, όποιος ήταν μαύρος, όφειλε να υπηρετεί τον λευκό. Η δουλεία γέννησε, κατά κάποιον τρόπο, τον ρατσισμό. Και ο ρατσισμός με τη σειρά του γεννά τη βία.

Η εμφάνιση κάποιου (βάσει χρώματος, πάχους, ύψους, ντυσίματος,  αναπηρίας ή οποιασδήποτε άλλης ιδιαιτερότητας), η καταγωγή του (π.χ. Αλβανός, Τσιγγάνος κτλ.), το επάγγελμά του (π.χ. αγρότης), ο τρόπος ζωής του (αν πίνει, αν καπνίζει, αν είναι καθαρός κτλ), το φύλο του (γυναίκα ή άντρας) και πολλά άλλα, αποτελούν κριτήρια πάνω στα οποία στηρίζεται η «ρατσιστική» συμπεριφορά του ατόμου προς τους άλλους.
  • Γιατί φοβάμαι το διαφορετικό;

Όταν ο άνθρωπος βρίσκεται με ομοίους του, νιώθει μεγαλύτερη ασφάλεια, απ’ ότι νιώθει, όταν βρεθεί με άτομα διαφορετικά από αυτόν. Το φαινόμενο της ξενοφοβίας άλλωστε είναι γνωστό. Καθετί διαφορετικό, ο άνθρωπος έχει την τάση να το αποκαλεί «ξένο» και να το απορρίπτει, χωρίς δεύτερη σκέψη. Τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις συμβάλουν ως προς αυτήν την κατεύθυνση. 

  • Πρέπει να κατηγοριοποιώ τους άλλους;

Η κατηγοριοποίηση των ανθρώπων είναι μια αναπόφευκτη διαδικασία η οποία βασίζεται πάνω σε κάποιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ατόμου. Π.χ. φτωχός - πλούσιος, ντόπιος -μετανάστης,  μορφωμένος -αμόρφωτος, έξυπνος - χαζός,  χοντρός - αδύνατος κ.α.  Οι διακρίσεις, όμως, φτιάχνουν ένα ενιαίο σύνολο ή μήπως το διαιρούν σε πολύ μικρά υποσύνολα; Με το να φτιάχνω συνεχώς ταμπέλες στους άλλους, συμβάλω στην ομόνοια μιας ομάδας, μιας κοινωνίας, μιας χώρας; Να κάτι που πρέπει να μας προβληματίσει...

  • Τα παιδιά εμφανίζουν ρατσιστικές συμπεριφορές;

«Φύγε ρε καθυστερημένο», «Είσαι χαζός», «Τι θες ρε αλλοδαπέ;», «Άντε μωρέ φυτό», «Μάθε πρώτα να διαβάζεις και μετά τα λέμε», «Εγώ πήρα 10 και εσύ 6 στο τεστ, γι’ αυτό μη μιλάς», «Πώς είσαι έτσι»… Τα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία εμφανίζουν ρατσιστικές - βίαιες συμπεριφορές προς τους φίλους τους, τους συμμαθητές τους. Φράσεις, όπως οι παραπάνω, επαναλαμβάνονται συνεχώς από τα στόματα τους.

Τα παιδιά έχουν την τάση να μιμούνται συμπεριφορές, καλές ή κακές και να τις αναπαράγουν. Αν ρατσιστικές αντιλήψεις, οποιασδήποτε μορφής, λαμβάνουν χώρα σε μια οικογένεια (π.χ. Μη κάνεις με το τσιγγανάκι παρέα!), σε μία τάξη (π.χ. Κάτσε μόνος σου στο τελευταίο θρανίο!) ή σε μία παρέα συνομηλίκων (Εμείς δεν κάνουμε με Βούλγαρους παρέα!), τότε το παιδί πως μπορεί να απεγκλωβιστεί από όλο αυτό το πλαίσιο;

Βιβλιοπροτάσεις για τους μικρούς μας αναγνώστες:

* Ο Τριγωνοψαρούλης, του Βαγγέλη Ηλιόπουλου.

* Η χώρα με τους παράξενους ανθρώπους, του Νικόλα Ανδρικόπουλου.

* Θέλω μόνο να παίξω μαζί σου, του Μερκούριου Αυτζή
Μαθαίνω να δίνω ευκαιρίες στους άλλους,
 να τους βοηθώ να ενταχθούν στην ομάδα 
και όχι να τους κρίνω. 

Δέχομαι το διαφορετικό, 
σέβομαι τις ανάγκες 
και τα δικαιώματα του άλλου,

ΛΕΩ ΟΧΙ στον ρατσισμό, 
ΛΕΩ ΝΑΙ στην ΑΠΟΔΟΧΗ…

                                                                                      Μπόχτη Ελένη