Ασυνείδητος έλεγχος της σκέψης
Η πειραματική μελέτη που θα σας παρουσιάσουμε, πραγματοποιήθηκε στην κουζίνα ενός γραφείου σε κάποιο βρετανικό ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Για πολλά έτη, τα μέλη του συγκεκριμένου γραφείου πλήρωναν το τσάι, τον καφέ ή το γάλα, ρίχνοντας χρήματα σε ένα «κουτί τιμιότητας». Επί του γραφείου υπήρχε ένας προτεινόμενος τιμοκατάλογός για το εκάστοτε προϊόν.
Οι ερευνητές αποφάσισαν να «επέμβουν» και ανάρτησαν δίπλα στον τιμοκατάλογο κάποιες εικόνες. Κάθε εβδομάδα το περιεχόμενο της εικόνας άλλαζε και αυτό συνέβαινε για δέκα συνεχόμενες εβδομάδες. Οι εικόνες αυτές είχαν σαν κεντρική θεματολογία είτε τα λουλούδια, είτε τα ανθρώπινα μάτια. Τα μέλη του γραφείου δεν αντέδρασαν στην τοποθέτηση αυτών των εικόνων αλλά οι συνεισφορές για τα ροφήματα, διαφοροποιήθηκαν από εβδομάδα σε εβδομάδα.
Όπως παρατηρείτε (στην παρακάτω εικόνα), οι συμμετέχοντες αποδίδουν μεγαλύτερα χρηματικά ποσά στο κουτί τιμιότητας, όταν η εικόνα σχετίζεται με τα ματιά. Αντίθετα, όταν η εικόνα σχετίζεται με λουλούδια, η μέση χρηματική απόδοση είναι περίπου τρεις φορές μικρότερη. Πρόκειται για μια ασυνείδητη επίδραση, η οποία σχετίζεται με τη συμβολική υπενθύμιση της παρακολούθησης (εικόνες με τα μάτια). Στην καθημερινότητα μας, υπάρχουν πολλά τέτοια ερεθίσματα που σκοπό έχουν να μας υποβάλλουν σε μια συναισθηματική κατάσταση ή συμπεριφορική αντίδραση. Έτσι λοιπόν, όταν μπαίνουμε σε ένα πολυκατάστημα, τα ερεθίσματα έχουν τέτοια διάταξη, χρώμα κ.λ.π. ώστε να μας ασκούν ασυνείδητη επιρροή, που να μας στρέφει προς την υπερκατανάλωση.
Επιμέλεια: Συντακτική ομάδα του Site
Πηγή: Kahneman D. (2011). Σκέψη, αργή και γρήγορη. Εκδόσεις Κάτοπτρο.
Οι ερευνητές αποφάσισαν να «επέμβουν» και ανάρτησαν δίπλα στον τιμοκατάλογο κάποιες εικόνες. Κάθε εβδομάδα το περιεχόμενο της εικόνας άλλαζε και αυτό συνέβαινε για δέκα συνεχόμενες εβδομάδες. Οι εικόνες αυτές είχαν σαν κεντρική θεματολογία είτε τα λουλούδια, είτε τα ανθρώπινα μάτια. Τα μέλη του γραφείου δεν αντέδρασαν στην τοποθέτηση αυτών των εικόνων αλλά οι συνεισφορές για τα ροφήματα, διαφοροποιήθηκαν από εβδομάδα σε εβδομάδα.
Όπως παρατηρείτε (στην παρακάτω εικόνα), οι συμμετέχοντες αποδίδουν μεγαλύτερα χρηματικά ποσά στο κουτί τιμιότητας, όταν η εικόνα σχετίζεται με τα ματιά. Αντίθετα, όταν η εικόνα σχετίζεται με λουλούδια, η μέση χρηματική απόδοση είναι περίπου τρεις φορές μικρότερη. Πρόκειται για μια ασυνείδητη επίδραση, η οποία σχετίζεται με τη συμβολική υπενθύμιση της παρακολούθησης (εικόνες με τα μάτια). Στην καθημερινότητα μας, υπάρχουν πολλά τέτοια ερεθίσματα που σκοπό έχουν να μας υποβάλλουν σε μια συναισθηματική κατάσταση ή συμπεριφορική αντίδραση. Έτσι λοιπόν, όταν μπαίνουμε σε ένα πολυκατάστημα, τα ερεθίσματα έχουν τέτοια διάταξη, χρώμα κ.λ.π. ώστε να μας ασκούν ασυνείδητη επιρροή, που να μας στρέφει προς την υπερκατανάλωση.
Επιμέλεια: Συντακτική ομάδα του Site
Πηγή: Kahneman D. (2011). Σκέψη, αργή και γρήγορη. Εκδόσεις Κάτοπτρο.
|
|
|
