Το πείραμα που άλλαξε τα δεδομένα . . .
- Το πείραμα διεξήχθη το 1971 από τον Καθηγητή Ψυχολογίας του Στάνφορντ, Φιλίπ Ζιμπαρντό.
- Ο Καθηγητής προσπάθησε να ερευνήσει τις συνέπειες της φυλάκισης, του εγκλεισμού αλλά και της ξαφνικής απόκτησης εξουσίας. Προσπάθησε να απαντήσει στο ερώτημα: Τι συμβαίνει όταν ένα άτομο γίνεται δεσμοφύλακας ή κρατούμενος;
- Χρηματοδοτήθηκε από το αμερικανικό ναυτικό για να εξακριβωθούν τα αίτια των εξεγέρσεων εντός των σωφρονιστικών καταστημάτων.
- Στο πείραμα συμμετείχαν 24 φοιτητές για να παίξουν τον ρόλο του δεσμοφύλακα ή του φυλακισμένου.
- Το σύνολο του δείγματος συγκρότησαν ψυχικά υγιή άτομα που δεν είχαν βεβαρημένο ποινικό μητρώο.
- Η "εικονική φυλακή" ήταν προσομοίωση μιας κανονικής με κελιά, κάγκελα κ.α.
Τα αποτελέσματα
- Οι δεσμοφύλακες έφτιαξαν έναν δικό τους πειθαρχικό κώδικα, ιδιαίτερα αυστηρό, που προκαλούσε έντονη ψυχοσωματική πίεση στους κρατούμενους.
- Τόσο οι δεσμοφύλακες όσο και οι φυλακισμένοι ταυτίστηκαν με τους ρόλους τους.
- Οι πρώτοι υπέδειξαν σαδιστική συμπεριφορά και οι δεύτεροι παθητική ή επαναστατική στάση.
- Μετά από έξι μέρες, το πείραμα διεκόπη απρόσμενα, καθώς οι συνθήκες διαβίωσης έγιναν επικίνδυνες για τους κρατούμενους.
Γενίκευση των αποτελεσμάτων
- Οι φυλακές μετατρέπουν τους δεσμοφύλακες σε άτομα αυταρχικά που ασκούν έντονη ψυχοσωματική πίεση στους κρατούμενους.
- Οι κρατούμενοι βιώνουν έντονα συναισθήματα αγωνίας, αδικίας και απελπισίας. Γίνονται αποδέκτες σαδιστικής συμπεριφοράς, κατάχρησης εξουσίας και καταπάτησης των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
- Πρόκειται για το πλέον πολυσυζητημένο πείραμα, όχι μόνο στο χώρο της ψυχολογίας αλλά και στους τομείς της πολιτικής και κοινωνικής πραγματικότητας.
- Ανοίγει τον ασκό του Αιόλου, σχετικά με τον τρόπο που λειτουργούν τα σωφρονιστικά καταστήματα, τα αποτελέσματα του εγκλεισμού και την κατάχρηση εξουσίας.
|
|
|
