Μπορεί το χιούμορ να βελτιώσει τη σχολική επίδοση;
Η περιορισμένη διάρκεια των διδακτικών ωρών, ο φόβος πως θα χαθεί ο έλεγχος της τάξης και η πιθανότητα ν’ αρχίσουν οι μαθητές να κοροϊδεύουν ο ένας τον άλλον, εμποδίζουν συχνά τους εκπαιδευτικούς να χρησιμοποιήσουν το χιούμορ κατά τη διάρκεια των σχολικών μαθημάτων. Ωστόσο, το χιούμορ μπορεί να συμβάλλει θετικά στην εκπαιδευτική διαδικασία, αφού, όπως έχει αναφέρει η Μέρι Κέι Μόρρισον, βελτιώνει τη σχολική επίδοση και ενισχύει τις μνημονικές τεχνικές των μαθητών.
Χωρίς αμφιβολία, οι ευεργετικές ιδιότητες του χιούμορ είναι ποικίλες: αναπτύσσει τη δημιουργικότητα, μειώνει το άγχος, βελτιώνει τις επικοινωνιακές ικανότητες, δημιουργεί ένα φιλόξενο και ζεστό περιβάλλον και εμπλουτίζει τις τεχνικές αντιμετώπισης των προβλημάτων. Όλοι μας έχουμε ανάγκη το γέλιο και τ’ αστεία έτσι ώστε να μπορέσουμε ν’ ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις της καθημερινότητάς μας, τα παιδιά, επομένως, δεν αποτελούν εξαίρεση. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, πως πολλές φορές αντιμετωπίζουν το σχολείο σαν έναν ανοίκειο κι εχθρικό χώρο, στον οποίο είναι υποχρεωμένα να περνούν τις περισσότερες ώρες της ημέρας τους, ενώ δεν είναι λίγοι οι μαθητές που πλήττουν την ώρα του μαθήματος, νιώθοντας πως γίνονται παθητικοί δέκτες πληροφοριών. Μπορεί, λοιπόν, το χιούμορ ν’ απαλλάξει τους μαθητές από το φόβο και την πλήξη;
Η Μέρι Κέι Μόρρισον έχει απαντήσει θετικά σ’ αυτή την ερώτηση: σύμφωνα με την εκπαιδευτικό και συγγραφέα, όταν ένας δάσκαλος κάθεται στην έδρα και παραδίδει το μάθημα, ανάβει ένα μικρό λαμπάκι στον εγκέφαλο κάθε μαθητή. Όταν όμως χρησιμοποιεί αστεία και τα παιδιά συμμετέχουν, τότε αυξάνονται τα επίπεδα δραστηριότητας σε διάφορες περιοχές του εγκεφάλου. Δηλαδή, οι μαθητές που βαριούνται μπορούν να συγκεντρωθούν πιο εύκολα, να κατανοήσουν καλύτερα το μάθημα και να βελτιώσουν τις μνημονικές τους στρατηγικές, ενώ στους μαθητές που αισθάνονται ανεπαρκείς και έχουν χαμηλή σχολική επίδοση, δίνεται η δυνατότητα να αναπτύξουν πιο στενές σχέσεις με τους εκπαιδευτικούς και τους συμμαθητές τους, να ενταχθούν στο σχολικό περιβάλλον και να λύσουν τις απορίες τους, χωρίς να φοβούνται πως αν κάνουν πολλές ερωτήσεις οι συμμαθητές τους θα τούς κοροϊδέψουν και οι καθηγητές θα θυμώσουν. Το σημαντικότερο, όμως, είναι πως μέσω του χιούμορ περιορίζεται η απόσταση που χωρίζει τους καθηγητές από τους μαθητές, με αποτέλεσμα ο εκπαιδευτικός να μπορεί να διαχειριστεί καλύτερα τα προβλήματα που προκύπτουν στην τάξη και κατ’ επέκταση τις ατομικές δυσκολίες των μαθητών.
Παρά τις θετικές συνέπειες του χιούμορ, η χρήση του παραμένει «επικίνδυνη» την ώρα του μαθήματος, αν οι καθηγητές δεν λάβουν υπόψη τις εκάστοτε συνθήκες και τους εκάστοτε μαθητές. Συγκεκριμένα, είναι απαραίτητο ο εκπαιδευτικός να προσαρμόζει το χιούμορ του ανάλογα με την ηλικία των παιδιών και το είδος του μαθήματος, βρίσκοντας τη σωστή ισορροπία μεταξύ διδασκαλίας και αστείων. Επίσης, πρέπει να είναι φιλικός και αστείος με όλα τα παιδιά, όχι μόνο με τους καλούς και δημοφιλείς μαθητές, που συνήθως ανταποκρίνονται στ’ αστεία με περισσότερη ευκολία, ενώ είναι αναγκαίο να μην ξεχνά πόσο εύκολο είναι για ορισμένα παιδιά να στοχοποιηθούν: τ’ ατομικά χαρακτηριστικά των μαθητών πρέπει να μένουν έξω απ’ τα αστεία, αφού ένα καλοπροαίρετο πείραγμα στο σχολικό χώρο μπορεί να έχει οδυνηρές συνέπειες γι’ αυτόν που το δέχεται.
Τέλος, ο εκπαιδευτικός πρέπει να είναι ο εαυτός του και να κάνει αστεία στηριζόμενος στο ένστικτο και στην προσωπικότητά του: η επίδοση των μαθητών δεν θα βελτιωθεί χάρη σ’ έναν κλόουν που κάνει υπεράνθρωπες προσπάθειες να φανεί αστείος, αλλά χάρη σ’ έναν φιλικό καθηγητή που σέβεται τ’ ατομικά χαρακτηριστικά των μαθητών και την επιθυμία τους να χαλαρώσουν και να διασκεδάσουν.
Επιμέλεια: Δημήτρης Βαγενάς
Πηγές
eHow Contributor, How to Use Humor in Teaching. Διαθέσιμο στο δικτυακό τόπο http://www.ehow.com/ (last access 3/7/2014)
McNeely, R., Using Humor in the Classroom. Διαθέσιμο στο δικτυακό τόπο http://www.nea.org/ (last access 3/7/2014)
Morrison, M. K. (2008), Using humor to maximize learning, Toronto: Rowman & Littlefield Education Lanham, Maryland
Χωρίς αμφιβολία, οι ευεργετικές ιδιότητες του χιούμορ είναι ποικίλες: αναπτύσσει τη δημιουργικότητα, μειώνει το άγχος, βελτιώνει τις επικοινωνιακές ικανότητες, δημιουργεί ένα φιλόξενο και ζεστό περιβάλλον και εμπλουτίζει τις τεχνικές αντιμετώπισης των προβλημάτων. Όλοι μας έχουμε ανάγκη το γέλιο και τ’ αστεία έτσι ώστε να μπορέσουμε ν’ ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις της καθημερινότητάς μας, τα παιδιά, επομένως, δεν αποτελούν εξαίρεση. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, πως πολλές φορές αντιμετωπίζουν το σχολείο σαν έναν ανοίκειο κι εχθρικό χώρο, στον οποίο είναι υποχρεωμένα να περνούν τις περισσότερες ώρες της ημέρας τους, ενώ δεν είναι λίγοι οι μαθητές που πλήττουν την ώρα του μαθήματος, νιώθοντας πως γίνονται παθητικοί δέκτες πληροφοριών. Μπορεί, λοιπόν, το χιούμορ ν’ απαλλάξει τους μαθητές από το φόβο και την πλήξη;
Η Μέρι Κέι Μόρρισον έχει απαντήσει θετικά σ’ αυτή την ερώτηση: σύμφωνα με την εκπαιδευτικό και συγγραφέα, όταν ένας δάσκαλος κάθεται στην έδρα και παραδίδει το μάθημα, ανάβει ένα μικρό λαμπάκι στον εγκέφαλο κάθε μαθητή. Όταν όμως χρησιμοποιεί αστεία και τα παιδιά συμμετέχουν, τότε αυξάνονται τα επίπεδα δραστηριότητας σε διάφορες περιοχές του εγκεφάλου. Δηλαδή, οι μαθητές που βαριούνται μπορούν να συγκεντρωθούν πιο εύκολα, να κατανοήσουν καλύτερα το μάθημα και να βελτιώσουν τις μνημονικές τους στρατηγικές, ενώ στους μαθητές που αισθάνονται ανεπαρκείς και έχουν χαμηλή σχολική επίδοση, δίνεται η δυνατότητα να αναπτύξουν πιο στενές σχέσεις με τους εκπαιδευτικούς και τους συμμαθητές τους, να ενταχθούν στο σχολικό περιβάλλον και να λύσουν τις απορίες τους, χωρίς να φοβούνται πως αν κάνουν πολλές ερωτήσεις οι συμμαθητές τους θα τούς κοροϊδέψουν και οι καθηγητές θα θυμώσουν. Το σημαντικότερο, όμως, είναι πως μέσω του χιούμορ περιορίζεται η απόσταση που χωρίζει τους καθηγητές από τους μαθητές, με αποτέλεσμα ο εκπαιδευτικός να μπορεί να διαχειριστεί καλύτερα τα προβλήματα που προκύπτουν στην τάξη και κατ’ επέκταση τις ατομικές δυσκολίες των μαθητών.
Παρά τις θετικές συνέπειες του χιούμορ, η χρήση του παραμένει «επικίνδυνη» την ώρα του μαθήματος, αν οι καθηγητές δεν λάβουν υπόψη τις εκάστοτε συνθήκες και τους εκάστοτε μαθητές. Συγκεκριμένα, είναι απαραίτητο ο εκπαιδευτικός να προσαρμόζει το χιούμορ του ανάλογα με την ηλικία των παιδιών και το είδος του μαθήματος, βρίσκοντας τη σωστή ισορροπία μεταξύ διδασκαλίας και αστείων. Επίσης, πρέπει να είναι φιλικός και αστείος με όλα τα παιδιά, όχι μόνο με τους καλούς και δημοφιλείς μαθητές, που συνήθως ανταποκρίνονται στ’ αστεία με περισσότερη ευκολία, ενώ είναι αναγκαίο να μην ξεχνά πόσο εύκολο είναι για ορισμένα παιδιά να στοχοποιηθούν: τ’ ατομικά χαρακτηριστικά των μαθητών πρέπει να μένουν έξω απ’ τα αστεία, αφού ένα καλοπροαίρετο πείραγμα στο σχολικό χώρο μπορεί να έχει οδυνηρές συνέπειες γι’ αυτόν που το δέχεται.
Τέλος, ο εκπαιδευτικός πρέπει να είναι ο εαυτός του και να κάνει αστεία στηριζόμενος στο ένστικτο και στην προσωπικότητά του: η επίδοση των μαθητών δεν θα βελτιωθεί χάρη σ’ έναν κλόουν που κάνει υπεράνθρωπες προσπάθειες να φανεί αστείος, αλλά χάρη σ’ έναν φιλικό καθηγητή που σέβεται τ’ ατομικά χαρακτηριστικά των μαθητών και την επιθυμία τους να χαλαρώσουν και να διασκεδάσουν.
Επιμέλεια: Δημήτρης Βαγενάς
Πηγές
eHow Contributor, How to Use Humor in Teaching. Διαθέσιμο στο δικτυακό τόπο http://www.ehow.com/ (last access 3/7/2014)
McNeely, R., Using Humor in the Classroom. Διαθέσιμο στο δικτυακό τόπο http://www.nea.org/ (last access 3/7/2014)
Morrison, M. K. (2008), Using humor to maximize learning, Toronto: Rowman & Littlefield Education Lanham, Maryland
|
|
|
